Meer welzijnslogica in het denken over preventie

Preventie lijkt simpel: voorkomen dat iets gebeurt wat je niet wilt. Maar in het sociaal domein en de gezondheidszorg wordt verschillend gedacht over preventie, wat verwarring veroorzaakt, terwijl samenwerking nodig is. Carla Kolner, programmacoördinator Samenspel Sociaal Gezond bij de Hogeschool Utrecht, schreef vorig jaar het proefschrift Rechtvaardige Preventie: Op het snijvlak van de publieke gezondheidszorg en het sociaal domein. Zij pleit voor meer welzijnslogica in het denken over preventie. Onze directeur-bestuurder, Jiska van den Hoek, onderschrijft dit van harte.

Als directeur-bestuurder van Versa Welzijn mag ik deelnemen aan de bestuurlijke tafel van Gezond Gooi: het samenwerkingsverband van zorg- en welzijnsorganisaties in de regio. Doel van deze tafel is om samen de beweging vorm te geven van ZZ naar GG: van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag. De urgentie daarvoor is groter dan ooit, omdat een betere gezondheid van inwoners noodzakelijk is, zo wordt gedacht, om de zorg met een krappere arbeidsmarkt en steeds meer ouderen beschikbaar te houden voor wie dat echt nodig heeft. Het is fijn om te merken dat de rol die Versa kan vervullen in de beweging van zorg naar welzijn erkend wordt en dat we als deel worden gezien van de oplossing voor de problemen van de zorg.

Maar toch zit juist in dat laatste óók een gevoel van ongemak. Welzijn is er niet alleen om iets in de zorg op te lossen: integendeel. Welzijn is er primair om inwoners een goede en sociale basis te bieden. Om een brede groep inwoners te ondersteunen bij het kunnen meedoen in de samenleving, bij het aangaan van nieuwe contacten, of bij hulp bij dagelijkse dingen. Dat is óók preventie van grotere problemen of van een groter beroep op zorg, maar wel met een ander vertrekpunt, focus en instrumentarium dan de smalle preventie-aanpak die binnen publieke gezondheidszorg gewoon is.

Aanbevelenswaardig voor een wetenschappelijke onderbouwing is daarvoor het proefschrift van Carla Kolner. Haar beschrijving van ‘rechtvaardige preventie’ leert dat we vanuit welzijn gewend zijn om te kijken naar preventie: door met het perspectief vanuit de wijk, en door het bouwen aan gemeenschappen, de verbinding te maken met zorgpartners. Als het mij lukt om die boodschap ook binnen onze regionale Gezond Gooi-tafel uit te dragen én, belangrijker nog, als alle welzijns- en zorgprofessionals dit in praktijk in onze wijken en buurten ook vorm weten te geven, dan bewegen we echt van ‘ZZ’ naar ‘GG’. Van ziekte en zorg naar gezondheid en gedrag, via Groeiende Gemeenschapszin. Ik ga ervoor!

Meer informatie

Jiska van den Hoek, 035 623 11 00, jhoek@versawelzijn.nl

maart 2025